Cách trồng bí đỏ lấy quả theo mô hình xen canh giúp tận dụng tối đa diện tích đất, phương pháp này còn giúp tiết kiệm công chăm sóc, cải tạo đất và nâng cao thu nhập cho người trồng.
Cùng tìm hiểu cách trồng bí đỏ lấy quả xen canh hiệu quả, dễ áp dụng qua bài viết sau đây.
Lợi ích khi trồng bí đỏ lấy quả theo mô hình xen canh
Trước khi đi sâu vào kỹ thuật trồng bí đỏ lấy quả, chúng ta cần hiểu rõ lý do tại sao nên áp dụng mô hình xen canh trong trồng trọt:
- Xen canh giúp tận dụng phần đất trống giữa các hàng cây lâu năm hoặc cây trồng chính.
- Mỗi loại cây có hệ sinh thái khác nhau, xen canh giúp hạn chế sự phát triển của sâu bệnh hại đặc thù.
- Một lần làm đất, tưới nước, bón phân có thể chăm sóc nhiều loại cây cùng lúc.
- Ngoài quả, cách trồng bí đỏ lấy ngọn cũng mang lại nguồn thu thêm từ việc bán ngọn non, lá non làm rau.
- Cây bí đỏ có rễ chùm phát triển tốt, giúp giữ ẩm và cải thiện độ phì của đất canh tác.
Cách trồng bí đỏ lấy quả xen canh giúp tiết kiệm chi phí
Dưới đây là hướng dẫn chi tiết về cách trồng bí đỏ lấy quả xen canh đúng kỹ thuật và hiệu quả.
Điều kiện trồng bí đỏ lấy quả
Bí đỏ thích hợp trồng vào vụ xuân hè (tháng 2–4) và hè thu (tháng 7–9) ở miền Bắc, còn miền Nam có thể trồng quanh năm nhờ khí hậu ổn định.
Cây phát triển tốt trên đất thịt nhẹ, tơi xốp, thoát nước tốt, pH từ 5.5–6.5. Cần đảm bảo đủ ánh nắng 6–8 tiếng mỗi ngày, môi trường ấm áp, tránh gió mạnh.
Vị trí trồng xen lý tưởng gồm: dưới tán cây ăn trái, ven ao hồ, rìa bờ ruộng, bờ rào hoặc các khu vực có giàn leo để tận dụng tối đa diện tích.
Kỹ thuật trồng bí đỏ lấy quả hiệu quả
- Chuẩn bị đất trồng
Để cách trồng bí đỏ lấy quả cho năng suất cao, chuẩn bị đất kỹ lưỡng là bước không thể bỏ qua.
Làm sạch cỏ dại, loại bỏ rác hữu cơ và cày nhẹ hoặc xới tơi đất tại khu vực dự kiến trồng.
Bón lót mỗi hốc từ 10–15kg phân chuồng hoai mục kết hợp với 0.5kg vôi bột để khử trùng và cải tạo đất.
Đào các hốc trồng theo hàng đơn, khoảng cách giữa các hốc từ 1.5–2m để đảm bảo cây có đủ không gian sinh trưởng.
- Chọn giống bí đỏ phù hợp
Lựa chọn giống là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến sản lượng và chất lượng quả trong cách trồng bí đỏ lấy quả.
Nên ưu tiên các giống bí lai F1 có khả năng kháng bệnh, năng suất cao như HN5, Hồ Lô F1 hoặc Nhật Hàn 504.
Trong trường hợp muốn kết hợp cách trồng bí đỏ lấy ngọn, chọn các giống có khả năng phát triển ngọn tốt, lá non to, thân bò khỏe như bí phấn hoặc bí xanh đỏ để vừa lấy ngọn bán rau, vừa thu hoạch quả sau này.
- Gieo hạt và trồng cây
Gieo hạt đúng kỹ thuật sẽ giúp cây nảy mầm khỏe mạnh và đồng đều. Ngâm hạt trong nước ấm theo tỷ lệ 2 sôi : 3 lạnh khoảng 6 tiếng, sau đó ủ hạt trong khăn ẩm từ 1 – 2 ngày cho đến khi hạt nứt mầm.
Khi hạt đã lên mầm, có thể gieo trực tiếp vào hốc trồng đã chuẩn bị hoặc ươm trong bầu đất trước rồi mang ra trồng.
Mỗi hốc nên gieo từ 1 – 2 hạt, khi cây nảy mầm thì chọn cây khỏe mạnh nhất giữ lại để chăm sóc tiếp.
Chăm sóc bí đỏ sau trồng
Trong 10–15 ngày đầu sau khi trồng, cần tưới nước đều đặn vào sáng và chiều để cây nhanh bén rễ.
Khi cây đã phát triển ổn định, chỉ nên tưới 2–3 lần mỗi tuần, tránh tưới lúc nắng gắt hoặc để đất bị úng.
Sau 15 ngày, bắt đầu bón phân NPK 16-16-8 với liều lượng 10–15g mỗi cây, kết hợp thêm phân hữu cơ hoặc vi sinh để đất tơi xốp.
Cây có thể được làm giàn hoặc để bò đất tùy diện tích; nếu bò đất, nên phủ rơm khô để tránh thối quả và giúp cây phát triển tốt.
Quản lý sâu bệnh hại
Dù khá ít sâu bệnh, bí đỏ vẫn cần được theo dõi thường xuyên để kịp thời xử lý:
- Sâu xanh, sâu đục thân: Hại lá và hoa. Bắt tay hoặc dùng thuốc sinh học.
- Bệnh sương mai, phấn trắng: Thường gặp mùa mưa, nên phun phòng bằng chế phẩm sinh học.
- Héo rũ, thối rễ: Do đất úng nước. Xử lý bằng cách lên luống cao, bón thêm vôi bột sát khuẩn đất.
Xen canh giúp cải thiện hệ sinh thái khu vườn, cản trở sâu bệnh lây lan tập trung.
Thu hoạch bí đỏ
Sau 80 – 100 ngày, quả chín đạt tiêu chuẩn: vỏ cứng, cuống teo lại, chuyển màu cam đậm. Dùng dao sắc cắt cuống cách quả 3 – 5cm, tránh làm trầy vỏ.
Áp dụng cách trồng bí đỏ lấy ngọn song song: cắt ngọn non khi thân dài 1m trở lên. Cắt cách gốc 4 – 5 đốt để cây tiếp tục phát triển.
Ngọn non có thể dùng làm rau, bán tại chợ hoặc làm thức ăn xanh cho vật nuôi.
Ngọn bí nên thu vào sáng sớm, bảo quản mát để giữ độ tươi từ 1 – 2 ngày.
Gợi ý mô hình xen canh bí đỏ hiệu quả
Bí đỏ có thể trồng xen linh hoạt ở nhiều khu vực để tối ưu đất và tiết kiệm chi phí:
- Trồng xen dưới tán cây ăn trái giúp tận dụng ánh sáng vừa đủ, đất tơi xốp.
- Xen ven ao hồ hoặc bờ ruộng giúp giữ đất, tận dụng nước tưới tự nhiên.
- Kết hợp bí đỏ với các luống rau ngắn ngày như cải, xà lách, vừa không cạnh tranh dinh dưỡng vừa thu hoạch luân phiên.
- Trồng dọc bờ rào, hàng rào hoặc lối đi cũng giúp che phủ đất, tiết kiệm diện tích và dễ chăm sóc, thu hoạch.
Lựa chọn mô hình xen canh nào sẽ phụ thuộc vào điều kiện đất đai, khí hậu, kinh nghiệm canh tác và mục tiêu sản xuất.
Kết luận
Cách trồng bí đỏ lấy quả xen canh giúp tiết kiệm chi phí là mô hình lý tưởng cho nông hộ, đặc biệt trong điều kiện đất hẹp, nhân lực hạn chế.
Với kỹ thuật trồng đơn giản, mô hình này vừa nâng cao hiệu quả canh tác, vừa có thể kết hợp cách trồng bí đỏ lấy ngọn để phục vụ chăn nuôi hoặc tăng thêm thu nhập.
