Đậu xanh là một trong những loại cây dễ trồng, ít sâu bệnh, nhanh cho thu hoạch và có thể tận dụng phụ phẩm làm thức ăn chăn nuôi.
Cùng tìm hiểu cách trồng đậu xanh bội thu mà vẫn tiết kiệm được chi phí đầu tư giúp thu về lợi nhuận cao.
Lợi ích khi trồng đậu xanh
Trước khi tìm hiểu cách trồng đậu xanh, hãy cùng điểm qua những lý do vì sao loại cây này nên có mặt trong mọi mô hình canh tác:
- Thời gian sinh trưởng ngắn (chỉ khoảng 60–75 ngày).
- Phù hợp nhiều loại đất, kể cả đất cát pha hay đất xám bạc màu.
- Không cần nhiều phân bón, tưới tiêu ít, phù hợp điều kiện hạn chế.
- Cải tạo đất tốt, cố định đạm, tăng độ phì nhiêu.
- Phụ phẩm như thân, lá, rễ dùng làm thức ăn cho gia súc, gia cầm.
Cách trồng đậu xanh đạt năng suất cao, tiết kiệm chi phí
Đậu xanh là cây trồng ngắn ngày, dễ chăm sóc, ít sâu bệnh và mang lại hiệu quả kinh tế cao.
Dưới đây là hướng dẫn cách trồng đậu xanh hiệu quả:
- Chọn giống và thời vụ phù hợp
Chọn giống là yếu tố quan trọng quyết định năng suất trong cách trồng đậu xanh.
Nên chọn các giống đậu xanh ngắn ngày, có khả năng kháng bệnh tốt như ĐXVN 5, HL89-1 hoặc ĐXVN 1 tùy theo vùng miền.
Thời vụ trồng lý tưởng ở miền Bắc là vụ Xuân (tháng 2–3) và vụ Hè Thu (tháng 6–7), còn ở miền Nam có thể trồng quanh năm, tốt nhất là vào đầu mùa khô.
- Chuẩn bị đất, làm luống trồng
Đậu xanh thích hợp trồng trên đất thịt nhẹ, đất cát pha hoặc đất tơi xốp, thoát nước tốt.
Trước khi gieo, đất cần được cày xới kỹ, xử lý cỏ dại và lên luống cao khoảng 20–30cm.
Rãnh giữa các luống nên rộng từ 30–40cm để dễ thoát nước, đặc biệt quan trọng trong mùa mưa.
Nên bón lót bằng phân chuồng hoai mục kết hợp với lân và vôi bột nếu đất có độ chua cao.
- Gieo hạt đúng kỹ thuật
Hạt giống cần được ngâm trong nước ấm từ 6–8 giờ, sau đó ủ trong khăn ẩm khoảng 24 giờ đến khi nứt nanh thì đem gieo.
Gieo hạt thành hàng cách nhau 30–35cm, cây cách cây 10–15cm. Mỗi hốc gieo từ 1–2 hạt rồi lấp đất mỏng. Sau khi gieo cần tưới nhẹ giữ ẩm, tránh để hạt bị úng nước.
- Chăm sóc và bón phân
Giai đoạn đầu, cây cần được tưới thường xuyên để giữ ẩm cho đất. Khi cây đã phát triển ổn định, chỉ cần tưới khi đất khô.
Bón thúc lần 1 sau khi cây có 2–3 lá thật bằng phân đạm pha loãng. Lần bón thúc thứ hai vào thời điểm cây bắt đầu ra hoa, kết hợp thêm kali để tăng năng suất và chất lượng hạt.
Đậu xanh ít bị sâu bệnh nhưng cần theo dõi các loại bệnh như cháy lá, héo rũ hay rệp. Có thể phòng ngừa bằng biện pháp sinh học như nấm Trichoderma hoặc phun thuốc vi sinh đúng liều lượng.
- Thu hoạch và sử dụng phụ phẩm
Sau khoảng 60–70 ngày, khi phần lớn quả chuyển sang màu vàng, có thể tiến hành thu hoạch.
Đậu xanh sau khi hái nên được phơi nắng nhẹ để dễ đập lấy hạt. Ngoài giá trị thương phẩm, toàn bộ phần thân lá còn lại tận dụng làm thức ăn cho gia súc hoặc ủ làm phân hữu cơ cho vụ sau.
Một số cách trồng các loại đậu khác
Ngoài cách trồng đậu xanh, bà con có thể mở rộng mô hình với đậu nành và đậu rồng – hai loại cây họ đậu phổ biến, dễ chăm sóc và cho hiệu quả kinh tế cao.
Cách trồng đậu nành
Đậu nành ưa khí hậu ấm áp, đất thịt nhẹ, tơi xốp và thoát nước tốt. Trước khi gieo, cần cày bừa kỹ, bón lót phân chuồng hoai mục và lân.
Gieo hạt trực tiếp, mật độ khoảng 35–40 cây/m². Chăm sóc chủ yếu tập trung vào giai đoạn cây con và ra hoa, đảm bảo đủ ẩm và bón thúc nhẹ nhàng bằng phân hữu cơ hoặc đạm pha loãng.
Sau khoảng 75–90 ngày, cây cho thu hoạch. Phụ phẩm như thân, lá có thể tận dụng làm thức ăn gia súc.
Cách trồng đậu rồng
Đậu rồng là cây dây leo, sinh trưởng mạnh, cần giàn chắc chắn để phát triển. Gieo hạt trực tiếp vào hốc sâu 3–5cm, khoảng cách 50–60cm giữa các cây.
Loại đậu này ưa ẩm nhưng không chịu ngập úng, nên tưới nhỏ giọt hoặc theo rãnh.
Cần bón lót phân hữu cơ và bổ sung kali định kỳ để quả đạt chất lượng. Sau khoảng 3 tháng, bắt đầu cho thu hoạch liên tục trong nhiều tuần.
Kết hợp trồng các loại đậu này giúp luân canh, cải tạo đất và tận dụng tối đa tài nguyên trong mô hình nông nghiệp tổng hợp.
Gợi ý mô hình kết hợp trồng đậu xanh và chăn nuôi
Kết hợp giữa trồng trọt và chăn nuôi là xu hướng đang ngày càng phổ biến trong nông nghiệp hiện đại vì tính tuần hoàn, bền vững và tiết kiệm chi phí đầu vào.
Với cây đậu xanh, bà con có thể áp dụng linh hoạt mô hình khép kín, vừa mang lại hiệu quả kinh tế cao vừa tận dụng tối đa tài nguyên có sẵn.
- Tận dụng phân chuồng để bón cho đậu xanh giúp giảm chi phí phân bón, cải tạo đất và tăng độ tơi xốp cho mùa sau.
- Sử dụng thân cây đậu xanh làm thức ăn cho bò, dê, vịt, phụ phẩm giàu dinh dưỡng, dùng tươi hoặc phơi khô trộn với thức ăn chăn nuôi.
- Luân canh đậu xanh – đậu rồng – cỏ chăn nuôi giúp đất nghỉ, hạn chế sâu bệnh và tận dụng tốt dinh dưỡng trong đất.
- Trồng xen với cây ngắn ngày như hành, ớt, tối ưu diện tích, tăng thu nhập và giảm cỏ dại trong vườn canh tác.
Kết luận
Cách trồng đậu xanh không những dễ thực hiện mà còn phù hợp với nhiều mô hình sản xuất nông nghiệp tiết kiệm.
Với thời gian sinh trưởng ngắn, ít công chăm sóc, khả năng cải tạo đất và tận dụng phụ phẩm hiệu quả, đây là giải pháp giúp nông dân nâng cao thu nhập và giảm thiểu rủi ro mùa vụ.
Bà con cũng có thể luân canh với cách trồng đậu rồng hay cách trồng đậu nành để làm phong phú mùa vụ, bảo vệ đất và cân đối nguồn dinh dưỡng cho vật nuôi.
