Nho là loại cây ăn trái có giá trị dinh dưỡng cao, được ưa chuộng không chỉ vì hương vị thơm ngon mà còn bởi vẻ đẹp của từng chùm trái mọng. Việc trồng nho tại nhà, dù trên sân thượng, ban công hay trong chậu, đã không còn xa lạ. Bài viết này sẽ giúp bạn nắm vững cách trồng nho từ cơ bản đến chuyên sâu, bao gồm cả trồng nho thân gỗ, nho ngón tay và kỹ thuật trồng chậu hiệu quả.
Tổng quan về cây nho và điều kiện sinh trưởng
Nho là loại cây thân leo, thuộc họ nho (Vitaceae), được trồng phổ biến ở cả khí hậu ôn đới lẫn nhiệt đới. Với đặc điểm sinh trưởng mạnh, dễ uốn tán và có thể sống lâu năm, cây nho không chỉ cho quả ngon mà còn mang lại giá trị thẩm mỹ cao nếu biết chăm sóc đúng cách.
Cây nho có thân gỗ mềm, dạng dây leo. Rễ của cây ăn sâu và lan rộng. Lá có dạng răng cưa, phiến to, giúp quang hợp mạnh. Hoa nho mọc thành chùm, nhỏ, màu xanh nhạt, sau khi thụ phấn sẽ kết thành từng chùm quả mọng nước, có thể ăn tươi, sấy khô hoặc làm rượu.
Những điều kiện cần có được để cây nho phát triển tốt:
- Nhiệt độ: 25–35°C, không ưa khí hậu lạnh kéo dài.
- Ánh sáng: Tối thiểu 6–8 tiếng nắng mỗi ngày.
- Đất trồng: Thoát nước tốt, tơi xốp, độ pH 5,5–6,5.
- Không gian: Cần giàn leo hoặc khung chống để phát triển tán.
Chuẩn bị trước khi trồng nho
Việc chuẩn bị kỹ lưỡng trước khi trồng sẽ quyết định đến 70% khả năng sinh trưởng và đậu quả của cây nho. Dưới đây là các yếu tố quan trọng bạn cần chuẩn bị:
Chọn giống nho phù hợp
Giống nho là yếu tố then chốt ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng quả. Bạn nên chọn giống tùy theo nhu cầu và điều kiện trồng:
- Nho thường (nho đỏ, nho xanh): Dễ trồng, thích hợp với người mới bắt đầu.
- Nho ngón tay: Trái dài, ngọt, phù hợp với người trồng để ăn trái tươi.
- Nho thân gỗ (Jabuticaba): Làm cảnh đẹp, quả mọc trên thân, dễ chăm trong chậu.
Khi chọn giống, nên mua cây giống cao khoảng 30–50cm, khỏe mạnh, không sâu bệnh, có nguồn gốc rõ ràng từ vườn ươm uy tín.
Chuẩn bị đất trồng
Cây nho cần đất tơi xốp, thoáng khí và thoát nước tốt. Bạn có thể trộn đất theo công thức sau:
- 50% đất thịt nhẹ hoặc đất sạch đã xử lý
- 25% phân bò hoặc phân trùn quế đã hoai mục
- 15% tro trấu
- 10% xơ dừa hoặc mùn hữu cơ
Chọn chậu trồng
Nếu bạn trồng nho trong chậu, hãy chọn chậu:
- Có đường kính từ 40–60cm, sâu ít nhất 40cm trở lên
- Đáy chậu có lỗ thoát nước để tránh đọng nước
- Chậu bằng sành, sứ hoặc nhựa cứng đều được, tùy theo không gian và điều kiện
Dụng cụ cần thiết
Trước khi trồng, bạn nên chuẩn bị sẵn:
- Bay xúc đất, kéo cắt cành
- Bình tưới hoặc vòi xịt nhẹ
- Gậy chống hoặc giàn leo (dây kẽm, lưới, tre…)
Cách trồng nho cơ bản cho người mới bắt đầu
Nếu bạn là người lần đầu tiên trồng nho, đừng lo — chỉ cần tuân theo các bước cơ bản dưới đây, bạn hoàn toàn có thể sở hữu một giàn nho xanh mướt, cho trái ngọt ngay tại nhà. Cách trồng nho không quá khó, nhưng đòi hỏi sự tỉ mỉ từ khâu xuống giống đến chăm sóc hằng ngày.
Bước 1: Chuẩn bị đất và chậu
- Trộn đất với phân trùn quế hoặc phân bò hoai theo tỷ lệ 60% đất thịt nhẹ + 20% tro trấu + 20% phân hữu cơ.
- Nếu trồng ngoài vườn, nên xới đất tơi xốp, rải vôi và phơi ải trước 7 ngày.
Bước 2: Trồng cây
- Sử dụng cây giống cao từ 30–50cm, rễ khỏe, không sâu bệnh.
- Đặt cây xuống hố/chậu, lấp đất vừa tới cổ rễ, nén nhẹ, tưới nước giữ ẩm.
Bước 3: Làm giàn hoặc cắm cọc
- Sau 1–2 tháng, khi cây cao khoảng 1m, bắt đầu làm giàn bằng tre, lưới hoặc khung sắt để nho leo ngang.
Kỹ thuật trồng nho ngón tay mau ra quả nhất
Nho ngón tay là một trong những giống nho được ưa chuộng nhất hiện nay bởi trái dài đẹp, vị ngọt thanh và năng suất cao. Tuy nhiên, để cây nhanh ra quả, người trồng cần áp dụng đúng kỹ thuật từ khâu chọn giống, trồng cây, làm giàn đến cắt tỉa và bón phân. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết kỹ thuật trồng nho ngón tay giúp cây phát triển nhanh, ra hoa sớm và cho trái sai trĩu.
Chọn giống chuẩn chất lượng
- Giống nho ngón tay F1 là lựa chọn tốt nhất vì khả năng thích nghi cao, ra trái đều và kháng bệnh tốt.
- Nên mua cây giống giâm cành hoặc ghép cành cao khoảng 40–60cm, thân mập, rễ khỏe, không sâu bệnh.
- Tránh dùng giống trồng từ hạt vì thời gian ra quả lâu và không giữ được đặc tính cây mẹ.
Chuẩn bị đất trồng
- Nho ngón tay thích hợp với đất tơi xốp, thoát nước tốt, giàu dinh dưỡng.
- Trộn đất trồng theo công thức: 50% đất sạch + 20% phân trùn quế + 20% tro trấu + 10% xơ dừa.
- Độ pH đất lý tưởng: 5.5–6.5.
Trồng cây xuống đất hoặc chậu
- Nếu trồng trong chậu: Dùng chậu có đường kính từ 40–60cm, sâu trên 40cm, có lỗ thoát nước tốt.
- Nếu trồng đất: Đào hố sâu 40cm, rộng 40cm. Trộn đất trong hố với phân hữu cơ rồi trồng cây vào.
- Lấp đất vừa tới cổ rễ, ấn nhẹ tay cho đất ổn định rồi tưới nước giữ ẩm.
Làm giàn đúng kỹ thuật
- Sau khoảng 1 tháng, khi cây phát triển ổn định, tiến hành làm giàn chữ T hoặc chữ A cao từ 1,8–2m.
- Giàn giúp cây phát triển ngang, nhận đủ ánh sáng và không bị gãy cành khi mang trái.
- Có thể dùng khung sắt, tre hoặc dây cáp chắc chắn làm giàn.
Cách trồng nho thân gỗ để ra quả quanh năm
Nho thân gỗ (Jabuticaba) là loài cây độc đáo có nguồn gốc từ Nam Mỹ, nổi bật với đặc điểm trái mọc trực tiếp trên thân. Với kỹ thuật trồng đúng cách, cây có thể ra trái quanh năm, đặc biệt phù hợp với điều kiện khí hậu Việt Nam. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết cách trồng nho thân gỗ từ A–Z để cây khỏe mạnh và đậu quả thường xuyên.
Chọn giống
Nên chọn cây giống từ 1–2 năm tuổi, cao khoảng 50–70cm, có thân mập, bộ rễ phát triển tốt. Cây được nhân giống bằng phương pháp chiết hoặc ghép thường cho trái sớm và giữ nguyên đặc tính tốt của cây mẹ.
Chọn vị trí và dụng cụ trồng
- Vị trí trồng: Cây thích hợp trồng ở nơi có ánh sáng trực tiếp ít nhất 4–6 tiếng/ngày, thoáng gió nhưng không quá hanh khô. Có thể trồng ngoài sân vườn hoặc trồng trong chậu lớn trên sân thượng, ban công.
- Chậu trồng (nếu trồng chậu): Sử dụng chậu to, sâu từ 50cm trở lên, có lỗ thoát nước tốt. Khi cây lớn hơn, cần thay chậu to hơn để tránh bí rễ và giảm khả năng ra trái.
Chuẩn bị đất trồng
- Yêu cầu đất: Đất cần tơi xốp, giàu hữu cơ, giữ ẩm tốt nhưng không bị úng. Độ pH đất từ 5,5–6,5 là lý tưởng.
- Cách trộn đất: Bạn có thể phối trộn theo công thức sau:
- 50% đất thịt nhẹ hoặc đất sạch
- 30% phân chuồng hoai mục hoặc phân trùn quế
- 10% xơ dừa
- 10% tro trấu hoặc trấu hun
- Trộn đều và ủ trước 3–5 ngày để kích hoạt dinh dưỡng, sau đó mới cho vào hố/chậu trồng cây.
Trồng cây và chăm sóc ban đầu
- Cách trồng: Đặt cây giống đứng thẳng vào giữa hố hoặc chậu. Lấp đất vừa đến cổ rễ, nén nhẹ rồi tưới đẫm nước. Có thể dùng cọc cắm tạm để cố định cây trong những ngày đầu.
- Tưới nước: Tưới mỗi ngày 1 lần vào sáng sớm trong 1 tháng đầu. Sau đó, khi cây đã bén rễ, có thể tưới 2–3 lần/tuần tùy theo độ ẩm và mùa vụ.
- Che nắng nhẹ 1–2 tuần đầu nếu trồng cây con vào ngày nắng gắt.
Kích thích cây ra quả quanh năm
Để nho thân gỗ ra trái nhiều đợt trong năm, bạn nên:
- Cắt tỉa nhẹ mỗi 3–4 tháng để cây phân hóa mầm hoa mới.
- Thay đổi chế độ nước tưới (giảm nước đột ngột rồi tưới đẫm) sẽ kích thích cây ra hoa.
- Bón thúc bằng phân giàu kali đúng thời điểm cây chuẩn bị ra hoa.
- Đảm bảo ánh sáng và thoáng khí luôn ổn định để cây khỏe, đâm nụ thường xuyên.
Kết bài
Việc trồng nho tại nhà không còn là điều xa vời nếu bạn nắm vững kỹ thuật và chăm sóc đúng cách. Từ nho ngón tay ngọt thanh, nho thân gỗ độc đáo đến nho trồng chậu tiện lợi, mỗi loại đều có nét thú vị riêng. Hãy bắt đầu với giống nho phù hợp và không gian bạn có – chắc chắn bạn sẽ sớm thu hoạch những chùm nho tươi ngon do chính tay mình chăm sóc.
