Hiện tượng gà con ủ rũ, bụng phình to luôn là một dấu hiệu đáng báo động. Nhiều người chăn nuôi hoang mang không biết nguyên nhân thực sự là gì, liệu đó có phải là bệnh đường ruột ở gà hay không?
Và nếu đúng thì xử lý như thế nào để bảo vệ cả đàn gà không bị lây lan và thiệt hại kinh tế?
Cùng tìm hiểu kỹ nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết, mức độ nguy hiểm và cách phòng trị bệnh đường ruột ở gà hiệu quả.
Bệnh đường ruột ở gà là gì?
Bệnh đường ruột ở gà là tên gọi chung cho các bệnh lý gây ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa của gà, bao gồm các bệnh vi khuẩn như E.coli, Salmonella, viêm ruột hoại tử do Clostridium perfringens và cả một số bệnh do ký sinh trùng như cầu trùng.
Khi mắc các bệnh này, hệ tiêu hóa của gà bị tổn thương nghiêm trọng, làm giảm khả năng hấp thu dinh dưỡng, gây suy yếu cơ thể và tử vong nếu không xử lý kịp thời.
Gà con ủ rũ, bụng phình to – Triệu chứng điển hình của bệnh
Dưới đây là các dấu hiệu thường gặp của bệnh đường ruột ở gà:
- Gà ủ rũ, đứng tách đàn, ít di chuyển, nhắm mắt, không phản ứng nhanh.
- Bụng phình to, sờ vào có cảm giác căng cứng, nhiều trường hợp bụng trương như quả bóng.
- Phân loãng, có bọt, mùi hôi, màu trắng xám hoặc xanh lục – dấu hiệu điển hình của rối loạn tiêu hóa.
- Chướng diều, tiêu hóa kém, diều căng mà không tiêu hết thức ăn.
- Sút cân, xù lông, chết rải rác, thường thấy ở gà từ 3 – 14 ngày tuổi.
Những triệu chứng này đều liên quan chặt chẽ đến bệnh đường ruột, đặc biệt là trong môi trường ẩm ướt, mất vệ sinh hoặc khẩu phần ăn thiếu chất xơ, vitamin.
Nguyên nhân khiến gà mắc bệnh đường ruột
Có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến tình trạng này như:
– Môi trường nuôi kém vệ sinh
Chuồng trại không được dọn phân, thay chất độn chuồng định kỳ tạo điều kiện cho vi khuẩn, virus và ký sinh trùng phát triển mạnh. Gà con vốn có sức đề kháng yếu nên dễ nhiễm bệnh.
– Thức ăn, nước uống nhiễm khuẩn
Nguồn thức ăn bị nấm mốc, ôi thiu hoặc nước uống nhiễm khuẩn là nguyên nhân hàng đầu gây bệnh. E.coli và Salmonella có thể truyền qua đường miệng, gây viêm ruột cấp.
– Lây nhiễm từ gà bệnh sang gà khỏe
Nếu trong đàn có gà bị bệnh nhưng không cách ly kịp thời, mầm bệnh sẽ lây lan rất nhanh qua phân, nước, máng ăn.
– Thiếu vitamin, rối loạn tiêu hóa
Gà con thiếu vitamin A, D, E hoặc enzyme tiêu hóa dễ bị rối loạn chuyển hóa. Điều này gây ức chế sự phát triển của vi khuẩn có lợi, tạo cơ hội cho mầm bệnh phát triển.
Bệnh gì khiến gà bị bụng trương?
Ngoài bệnh đường ruột, gà bị bụng trương còn có thể do:
- Bệnh cầu trùng: Ký sinh trùng gây viêm ruột xuất huyết, làm gà chảy máu trong và trương bụng.
- Viêm gan: Gà bị rối loạn chức năng gan, tích tụ dịch gây bụng trướng nước.
- Bệnh khí quản – hô hấp mãn tính: Làm gà khó thở, sưng bụng do nhiễm trùng lan rộng.
Tuy nhiên nếu bụng phình to kèm ủ rũ, tiêu chảy thì khả năng rất cao là do bệnh đường ruột ở gà, đặc biệt là ở gà con.
Cách điều trị bệnh đường ruột ở gà hiệu quả
Điều trị bệnh đường ruột ở gà hiệu quả đòi hỏi sự kết hợp giữa việc xác định đúng nguyên nhân gây bệnh, sử dụng thuốc đặc trị phù hợp, cải thiện điều kiện chăm sóc, nuôi dưỡng.
Khi phát hiện gà có dấu hiệu mắc bệnh đường ruột như ủ rũ, bụng trương, phân bất thường, việc đầu tiên là nhanh chóng cách ly cá thể bệnh khỏi đàn.
Sau đó người chăn nuôi cần sử dụng các loại thuốc kháng sinh phù hợp như Trimethoprim kết hợp Sulfamethoxazole, Enrofloxacin hoặc Colistin theo đúng hướng dẫn của bác sĩ thú y. Quá trình điều trị thường kéo dài từ ba đến năm ngày liên tục.
Để hỗ trợ gà phục hồi nhanh hơn, nên bổ sung men tiêu hóa nhằm cân bằng lại hệ vi sinh đường ruột, đồng thời kết hợp vitamin tổng hợp như A, D3, E giúp tăng cường sức đề kháng.
Sử dụng thuốc đúng liều và đủ liệu trình đóng vai trò then chốt giúp giảm thiểu thiệt hại.
Phòng bệnh đường ruột nên bắt đầu từ khâu vệ sinh chuồng trại. Chuồng cần được làm khô, khử trùng định kỳ và thay chất độn thường xuyên để tránh môi trường ẩm thấp.
Nguồn thức ăn phải sạch, không mốc hay ôi thiu, nước uống cần đảm bảo hợp vệ sinh và được thay mới mỗi ngày.
Ngoài ra, cần áp dụng lịch tiêm phòng vaccine định kỳ để gà có miễn dịch chủ động với các bệnh đường tiêu hóa.
Người nuôi cũng nên chú ý tới khẩu phần ăn, tránh thay đổi đột ngột, và duy trì bổ sung men tiêu hóa, khoáng chất, vitamin trong suốt quá trình nuôi.
Một hệ thống chuồng trại thông thoáng, mật độ nuôi hợp lý và chăm sóc dinh dưỡng khoa học chính là nền tảng để phòng ngừa hiệu quả bệnh đường ruột ở gà.
Khi nào cần tiêu hủy gà bệnh?
Nếu gà bị bệnh quá nặng, bị bụng phình to không hồi phục, chết rải rác nhiều ngày, hoặc đã điều trị nhưng không có kết quả, người nuôi nên tiêu hủy gà bệnh theo hướng dẫn thú y, tránh để lây lan dịch bệnh.
Kết luận
Hiện tượng gà con ủ rũ, bụng phình to chính là dấu hiệu điển hình của bệnh đường ruột ở gà, đặc biệt là khi đi kèm với tiêu chảy, chướng diều và chết rải rác.
Nhận biết sớm, điều trị kịp thời và áp dụng các biện pháp phòng bệnh khoa học là yếu tố then chốt giúp người chăn nuôi giảm thiểu rủi ro, thiệt hại kinh tế.
Mỗi bất thường ở gà con đều có thể là cảnh báo sớm của bệnh đường ruột, cần xử lý đúng cách và kịp thời.
