Trong chăn nuôi gia cầm, đặc biệt là nuôi gà, nhận biết các triệu chứng gà bệnh từ sớm đóng vai trò quan trọng trong phòng ngừa dịch bệnh và giảm thiểu thiệt hại.
Tuy nhiên không phải người nuôi nào cũng nắm vững dấu hiệu gà ốm hay phân biệt được biểu hiện bệnh ở gà một cách chính xác.
Bài viết sau đây sẽ giúp bà con nhận diện các dấu hiệu nguy hiểm thường gặp để có biện pháp xử lý hiệu quả.
10 Triệu chứng gà bệnh nguy hiểm
Khi chăn nuôi gà, nhận biết sớm các triệu chứng gà bệnh nguy hiểm là cực kỳ quan trọng để kịp thời cách ly, điều trị và ngăn chặn dịch bệnh lây lan, giảm thiểu thiệt hại kinh tế.
Dưới đây là những triệu chứng của các bệnh nguy hiểm thường gặp ở gà mà bà con cần đặc biệt lưu ý:
Gà bỏ ăn, mệt mỏi, ủ rũ
Một trong những triệu chứng gà bệnh sớm nhất là gà bắt đầu bỏ ăn, đứng riêng lẻ, lông xù và thường xuyên nhắm mắt. Đây là dấu hiệu gà ốm phổ biến, nhưng lại dễ bị người nuôi chủ quan bỏ qua.
Biểu hiện bệnh ở gà giai đoạn đầu này không rõ ràng, nhưng nếu không can thiệp sớm, bệnh có thể lan nhanh trong đàn.
Gà tiêu chảy – cảnh báo nguy cơ nhiễm trùng đường ruột
Gà bị tiêu chảy, phân loãng có màu trắng, xanh hoặc lẫn máu là triệu chứng bệnh nguy hiểm như thương hàn, tụ huyết trùng hoặc cầu trùng.
Biểu hiện bệnh ở gà trong trường hợp này gồm:
- Phân dính hậu môn
- Gà mất nước, ốm yếu nhanh chóng
- Mào tím hoặc nhợt nhạt
Đây là thời điểm người nuôi cần cách ly và điều trị ngay để tránh tử vong hàng loạt.
Ho, chảy nước mũi, khó thở
Dấu hiệu gà ốm về đường hô hấp rất dễ quan sát: gà thở khò khè, ho, sổ mũi, rướn cổ khi thở. Những triệu chứng gà bệnh này thường liên quan đến:
- Bệnh CRD (viêm đường hô hấp mãn tính)
- Bệnh cúm gà
- Bệnh Newcastle
Nếu thấy gà có biểu hiện bệnh như khạc đờm, há mỏ thở, mắt sưng húp thì cần khẩn trương xử lý.
Mắt gà sưng, chảy dịch, giảm thị lực
Khi mắt gà sưng, có bọt, hoặc chảy dịch mủ, đây là triệu chứng điển hình của bệnh viêm kết mạc hoặc bệnh IB (viêm khí quản truyền nhiễm). Nếu không phát hiện sớm, gà có thể bị mù, giảm khả năng sinh trưởng.
Lông xù, da nhợt, mào tím – cảnh báo suy giảm miễn dịch
Triệu chứng gà bệnh nghiêm trọng còn thể hiện qua hình dáng bên ngoài: lông dựng đứng, mào tái hoặc tím bầm, da nhăn nheo.
Gà lúc này có thể đang mắc bệnh Marek, Gumboro hoặc thiếu dinh dưỡng trầm trọng.
Đây là các biểu hiện bệnh ở gà đòi hỏi phải can thiệp nhanh bằng vitamin, thuốc bổ trợ miễn dịch và cách ly để tránh lây lan.
Gà bị chết đột ngột
Gà chết không rõ nguyên nhân, không có dấu hiệu bệnh trước đó là cảnh báo của những căn bệnh nguy hiểm như cúm H5N1, tụ huyết trùng cấp tính hoặc ngộ độc.
Đây là triệu chứng gà bệnh đặc biệt nghiêm trọng và cần báo cho thú y địa phương để xử lý theo đúng quy định.
Gà run rẩy, mất thăng bằng
Gà đi loạng choạng, đầu ngoẹo, run chân… thường là triệu chứng của bệnh Newcastle, Marek hoặc các bệnh thần kinh truyền nhiễm khác.
Những triệu chứng gà bệnh này thường xuất hiện ở giai đoạn nặng, khó cứu chữa nếu không tiêm phòng từ trước.
Nốt đậu trên da – triệu chứng của bệnh đậu gà
Gà bị nổi các mụn nhỏ màu đỏ trên đầu, mào, quanh mắt, có thể lây lan nhanh khi không cách ly kịp. Bệnh đậu gà có hai thể:
- Thể ngoài da: dễ nhận biết qua dấu hiệu gà ốm ngoài da
- Thể niêm mạc: gây ho, khó thở, có giả mạc trắng trong miệng
Gà gầy yếu, kém phát triển
Gà ăn kém, phát triển chậm, thân hình gầy gò thường mắc các bệnh về ký sinh trùng, giun sán hoặc thiếu khoáng, vitamin.
Dù không nguy hiểm tức thời, nhưng dấu hiệu gà ốm mãn tính này sẽ làm giảm hiệu suất nuôi, tăng tỷ lệ đào thải.
Màu phân bất thường
Quan sát màu phân là cách nhanh nhất để phát hiện biểu hiện bệnh ở gà.
- Phân trắng: thương hàn
- Phân xanh: cúm, thương hàn
- Phân có bọt: rối loạn tiêu hóa
- Phân nhầy, lẫn máu: cầu trùng
Cách xử lý khi phát hiện triệu chứng bệnh ở gà
Khi đã phát hiện ra triệu chứng gà bệnh, điều quan trọng nhất là người nuôi phải hành động nhanh chóng và đúng cách để tránh lây lan trong đàn.
Đầu tiên cần cách ly ngay những con gà có dấu hiệu gà ốm ra khỏi đàn khỏe. Việc này không chỉ giúp hạn chế mầm bệnh lan rộng mà còn tạo điều kiện theo dõi riêng biệt và điều trị chính xác cho từng con.
Tiếp theo tiến hành vệ sinh chuồng trại, khử trùng máng ăn, máng uống bằng các dung dịch sát khuẩn chuyên dụng như iodine hoặc Benkocid. Đồng thời thay lớp lót chuồng mới và đảm bảo độ thông thoáng, khô ráo.
Nếu xác định được nguyên nhân cụ thể từ biểu hiện bệnh ở gà, người nuôi có thể sử dụng thuốc kháng sinh, thuốc điện giải hoặc vitamin theo tư vấn của thú y.
Tuyệt đối không tự ý pha trộn thuốc hoặc sử dụng kháng sinh liều cao vì có thể làm gà sốc thuốc hoặc kháng thuốc.
Đối với những căn bệnh truyền nhiễm nghiêm trọng như Newcastle, cúm gia cầm hoặc tụ huyết trùng, cần báo ngay cho cơ quan thú y địa phương để xử lý đúng quy trình, tránh ảnh hưởng đến cộng đồng.
Chủ động tiêm phòng định kỳ, duy trì dinh dưỡng đầy đủ và môi trường sống sạch sẽ là chìa khóa giúp phòng bệnh hiệu quả, giảm thiểu rủi ro từ những triệu chứng gà bệnh nguy hiểm.
Kết luận
Nhận diện chính xác triệu chứng gà bệnh là yếu tố then chốt giúp người nuôi đưa ra biện pháp phòng và trị bệnh kịp thời.
Hãy quan sát kỹ các dấu hiệu gà ốm hàng ngày và đừng chủ quan trước bất kỳ biểu hiện bệnh ở gà nào, dù là nhỏ nhất.
Chủ động tiêm phòng, cải thiện điều kiện chuồng trại và chế độ dinh dưỡng sẽ giúp giảm thiểu rủi ro dịch bệnh, bảo vệ đàn gà một cách hiệu quả nhất.
