Với đặc tính ít bệnh, dễ thích nghi, thời gian thu hoạch nhanh, tìm hiểu cách nuôi rắn mối đúng kỹ thuật sẽ giúp bà con nông dân có thêm hướng đi mới để cải thiện thu nhập và tận dụng hiệu quả nguồn đất đai sẵn có.
Bài viết này sẽ chia sẻ toàn bộ kiến thức cần thiết để bà con bắt đầu nuôi rắn mối từ quy mô nhỏ đến mở rộng mô hình chuyên nghiệp.
Giới thiệu mô hình nuôi rắn mối
Giới thiệu mô hình nuôi rắn mối
Rắn mối là một loài bò sát có hình dáng giống thằn lằn, có vảy bóng và di chuyển linh hoạt. Chúng thường sinh sống ở các vùng nắng nóng, đặc biệt phổ biến tại miền Nam Việt Nam. Dù mang tên “rắn”, nhưng loài này không có nọc độc và rất hiền, dễ thuần dưỡng.
Nhiều năm trở lại đây, rắn mối được đưa vào chăn nuôi không chỉ vì thịt ngon, giàu đạm mà còn vì giá trị trong ngành dược liệu, làm cảnh và phục vụ mô hình du lịch sinh thái.
Đặc biệt rắn mối sinh sản nhanh, ít bệnh và không đòi hỏi đầu tư lớn nên rất phù hợp cho bà con nông dân đang muốn tìm hướng đi mới trong chăn nuôi.
Cần chuẩn bị những gì trước khi bắt tay vào nuôi?
Rắn mối vốn quen sống trong môi trường khô ráo, nắng ấm. Do đó muốn cách nuôi rắn mối hiệu quả, cần tạo điều kiện gần giống tự nhiên nhất.
Chuồng trại nên xây ở nơi thoáng mát, có nắng nhẹ vào buổi sáng và không bị đọng nước sau mưa.
Nếu nuôi với số lượng ít, bà con có thể tận dụng sân xi măng, dùng lưới hoặc tôn vây quanh.
Với quy mô lớn hơn, nên xây chuồng bằng gạch hoặc bê tông, tường cao khoảng 60–80 cm, phủ cát mịn hoặc đất khô dưới nền.
Cần bố trí thêm gạch ống, khúc gỗ hoặc tấm ngói để tạo chỗ trú ẩn giúp rắn cảm thấy an toàn.
Quan trọng không kém là giữ vệ sinh chuồng trại. Mỗi ngày nên quan sát kỹ và dọn phân, thức ăn thừa, tránh để lâu gây ẩm mốc, sinh vi khuẩn.
Cách chọn và nhập giống rắn mối chuẩn
Để cách nuôi rắn mối đạt hiệu quả cao, khâu chọn giống đóng vai trò vô cùng quan trọng. Hiện nay có hai loại rắn mối phổ biến: rắn mối thường và rắn mối lưng sọc đỏ.
Loại lưng sọc được ưa chuộng hơn vì sinh trưởng nhanh và có ngoại hình đẹp, giá bán cao hơn.
Khi chọn giống, nên ưu tiên những con có mắt sáng, da bóng, nhanh nhẹn, không có vết thương hay dấu hiệu bệnh.
Rắn mối trưởng thành dài khoảng 20–25 cm, đuôi thon dài, thân không trầy xước. Tránh chọn con quá nhỏ hoặc yếu, vì sức đề kháng kém, tỷ lệ hao hụt cao.
Nên mua giống từ các trại uy tín hoặc người chăn nuôi lâu năm. Khi vận chuyển về, cần nhẹ tay, tránh gây sốc nhiệt, đồng thời cho nghỉ vài giờ trước khi thả vào chuồng.
Từng bước trong cách nuôi rắn mối đúng kỹ thuật
Từng bước trong cách nuôi rắn mối đúng kỹ thuật
Cách nuôi rắn mối không quá phức tạp, nhưng đòi hỏi người nuôi phải tỉ mỉ và kiên nhẫn.
Vào buổi sáng sớm, nên cho rắn phơi nắng nhẹ. Buổi chiều mát là thời điểm cho ăn lý tưởng, tránh trời quá nắng nóng vì dễ khiến rắn bị stress hoặc bỏ ăn.
Rắn mối ưa sạch sẽ nên cần dọn chuồng thường xuyên, tránh ẩm mốc hoặc để thức ăn phân hủy.
Bên cạnh đó nên bổ sung khúc gỗ hoặc gạch ống để chúng tự cọ lưng – giúp loại bỏ tế bào chết, hỗ trợ lột da dễ dàng.
Một điểm cần chú ý trong cách nuôi rắn mối là theo dõi hành vi rắn mỗi ngày. Nếu thấy rắn ít vận động, bỏ ăn hoặc da xỉn màu, nên cách ly để theo dõi.
Quan sát đều đặn sẽ giúp phát hiện sớm dấu hiệu bất thường và can thiệp kịp thời.
Rắn mối ăn gì để nhanh lớn, thịt ngon?
Rắn mối là loài ăn tạp thiên về động vật. Trong môi trường tự nhiên, chúng thường săn mồi là côn trùng nhỏ như dế, giun đất, kiến, bọ nhảy. Khi nuôi, bà con có thể cho ăn:
Dế, giun, sâu gạo, trứng gà luộc xay nhuyễn.
Cá nhỏ, tép hoặc thịt heo băm trộn với cám.
Một số rau xanh mềm như rau muống, xà lách thái nhỏ để bổ sung chất xơ.
Tùy theo độ tuổi, khẩu phần ăn sẽ khác nhau. Rắn mối con ăn ít và cần chia nhỏ bữa. Khi đã trưởng thành, có thể cho ăn 2 lần/ngày. Nên cố định giờ ăn để tạo phản xạ tốt cho đàn rắn.
Đặc biệt không nên cho ăn quá nhiều trong một lần, vì rắn dễ bị thừa chất, chướng bụng hoặc tiêu chảy. Mỗi tuần có thể bổ sung thêm vitamin tổng hợp, khoáng chất để tăng sức đề kháng.
Xử lý khi rắn mối bị bệnh
Dù là loài khá khỏe mạnh, rắn mối vẫn có nguy cơ mắc một số bệnh nếu điều kiện sống không đảm bảo.
Những bệnh thường gặp bao gồm: tiêu chảy, viêm ruột, nhiễm ký sinh trùng ngoài da hoặc bệnh về hô hấp khi trời lạnh, ẩm.
Khi phát hiện một cá thể có dấu hiệu lờ đờ, bỏ ăn, da sạm màu hay sưng phồng, cần nhanh chóng cách ly.
Có thể sử dụng kháng sinh liều nhẹ trộn vào thức ăn hoặc tham khảo ý kiến chuyên gia thú y nếu bệnh nặng.
Giữ môi trường chuồng trại khô ráo, sạch sẽ chính là cách phòng bệnh giúp cách nuôi rắn mối hiệu quả nhất.
Nên rắc vôi bột định kỳ, thay lớp cát dưới nền 2–3 tháng/lần để tiêu diệt vi khuẩn, nấm mốc.
Thu hoạch và đầu ra: Lợi nhuận từ rắn mối không chỉ đến từ thịt
Thu hoạch và đầu ra: Lợi nhuận từ rắn mối không chỉ đến từ thịt
Sau khoảng 4–5 tháng nuôi, rắn mối đạt trọng lượng từ 80–120g/con – đủ tiêu chuẩn để bán thịt.
Giá rắn mối thương phẩm hiện dao động từ 180.000–250.000 đồng/kg, tùy khu vực và mùa vụ. Một số nơi còn thu mua với giá cao nếu rắn được nuôi bằng thức ăn tự nhiên, thịt chắc.
Ngoài thịt, rắn mối còn được tiêu thụ dưới dạng khô, làm dược liệu hoặc bán cho các nhà hàng đặc sản, khu du lịch sinh thái.
Một hướng đi khác là bán rắn giống cho người mới bắt đầu nuôi, mang lại thu nhập đều đặn và ổn định.
Tận dụng phần da, xương và nội tạng cũng là cách nuôi rắn mối giúp tối ưu giá trị mỗi con rắn mối. Bên cạnh đó, bà con có thể phát triển mô hình trải nghiệm nông trại rắn mối, thu hút khách tham quan, tạo thương hiệu riêng cho hộ nuôi.
Kết luận
Cách nuôi rắn mối tuy mới mẻ với nhiều người nhưng thực chất lại rất thân thiện và dễ tiếp cận.
Chỉ cần chuẩn bị môi trường sống phù hợp, chăm sóc đúng kỹ thuật và hiểu rõ tập tính của rắn, bà con hoàn toàn có thể biến mô hình này thành hướng đi kinh tế bền vững.
