Chim bồ câu non là giai đoạn dễ tổn thương nhất trong quá trình phát triển của bồ câu. Để đảm bảo chim con phát triển khỏe mạnh, ít bệnh, người nuôi cần nắm rõ cách tách đàn và chăm sóc chim bồ câu non đúng kỹ thuật.
Bài viết dưới đây sẽ chia sẻ chi tiết quy trình từ khi tách đàn đến khi chim non cứng cáp, sẵn sàng nhập đàn.
Khi nào nên tách đàn chim bồ câu non?
Tách đàn là quá trình chuyển chim non ra khỏi bố mẹ sau khi đã đủ tuổi, mọc đủ lông cánh và có khả năng tự ăn độc lập.
Tách đàn đúng thời điểm mang lại nhiều lợi ích quan trọng như: giảm sự phụ thuộc vào bố mẹ trong việc mớm thức ăn, hạn chế tình trạng chim non tranh giành tổ với lứa sau, tránh nguy cơ bị bố mẹ mổ hoặc xua đuổi nếu ở lại tổ quá lâu.
Ngoài ra tách đàn còn giúp bố mẹ nhanh chóng quay lại chu kỳ sinh sản tiếp theo, đồng thời người nuôi dễ dàng theo dõi sức khỏe, khẩu phần ăn và tốc độ phát triển của từng cá thể chim non.
Thời điểm lý tưởng để tách chim bồ câu non khỏi bố mẹ thường nằm trong khoảng từ ngày thứ 25 đến ngày thứ 28 sau khi nở, tùy thuộc vào giống chim và điều kiện chăm sóc.
Một số dấu hiệu nhận biết chim đã sẵn sàng tách đàn gồm: chim đã mọc đầy đủ lông, cánh có thể dang rộng; biết tự mổ thức ăn và uống nước; trọng lượng đạt khoảng 250–350g; di chuyển linh hoạt và không còn quá phụ thuộc vào bố mẹ.
Tách quá sớm, đặc biệt là trước 20 ngày tuổi, là điều không nên. Chim ở giai đoạn này còn yếu, chưa có khả năng tự ăn hoặc giữ ấm, dẫn đến nguy cơ chết hoặc phát triển còi cọc.
Vì vậy cần quan sát kỹ lưỡng, chăm sóc chim bồ câu non để đảm bảo chim đủ điều kiện mới tiến hành tách đàn.
Chuẩn bị chuồng úm cho chim bồ câu non sau khi tách
Khi đã tách chim non khỏi bố mẹ, cần có khu vực nuôi riêng – thường gọi là chuồng úm – với các yêu cầu sau:
- Không gian sạch sẽ, thông thoáng nhưng tránh gió lùa.
- Nền chuồng khô ráo, có lớp lót bằng rơm, mùn cưa hoặc giấy vụn.
- Mật độ nuôi vừa phải: mỗi ô chuồng úm chỉ nên nuôi 4–5 chim non.
- Đặt máng ăn, máng uống thấp, để chim dễ tiếp cận.
- Bổ sung đèn sưởi nếu thời tiết lạnh để giữ ấm cho chim.
Chuẩn bị chu đáo chuồng úm đúng cách sẽ giúp chim bồ câu non vượt qua giai đoạn đầu đời một cách khỏe mạnh, tạo tiền đề cho sự phát triển tốt sau này.
Cách chăm sóc chim bồ câu non sau khi tách đàn
Chăm sóc chim bồ câu non sau khi tách đàn là khâu rất quan trọng, quyết định khả năng sống sót và phát triển của đàn chim. Dưới đây là các điểm cần lưu ý:
Tập cho chim ăn tự lập
Trong vài ngày đầu nuôi chim bồ câu non, chim có thể còn chưa quen tự ăn. Người nuôi cần:
- Trộn cám viên nhỏ với ít nước ấm, dùng tay đút cho chim vài lần/ngày.
- Sau 2–3 ngày, đặt thức ăn khô (cám viên, hạt kê nhỏ) vào máng để chim học mổ.
- Luôn có nước sạch bên cạnh, thay nước mỗi ngày.
Lựa chọn thức ăn nuôi chim bồ câu non phù hợp
Giai đoạn này chim cần thức ăn giàu đạm, canxi và vitamin để phát triển khung xương, lông, cơ:
- Hỗn hợp: 40% cám gà con, 30% bắp nghiền, 20% đậu nành, 10% cám gạo.
- Có thể bổ sung men tiêu hóa, vitamin B-complex, premix khoáng.
- Cho ăn 3–4 bữa/ngày, mỗi bữa vừa đủ, tránh để thức ăn thừa mốc.
Giữ ấm và vệ sinh chuồng trại
Trong tuần đầu sau khi tách đàn, cần giữ nhiệt độ ổn định ở mức khoảng 28–32°C để đảm bảo chim non không bị nhiễm lạnh, nhất là vào ban đêm.
Vệ sinh máng ăn, máng nước và thay lớp lót chuồng nên được thực hiện định kỳ 2–3 ngày một lần nhằm giữ môi trường sạch sẽ, khô ráo.
Người nuôi cũng nên xịt sát trùng chuồng trại bằng dung dịch BIO hoặc iodine loãng định kỳ để tiêu diệt mầm bệnh và hạn chế nguy cơ lây nhiễm vi khuẩn trong đàn.
Theo dõi sức khỏe chim non
Quan sát kỹ biểu hiện ăn uống, dáng đi và tình trạng phân thải của chim để kịp thời phát hiện dấu hiệu bất thường.
Nếu thấy chim có biểu hiện ủ rũ, phân lỏng, mắt lim dim hoặc kém linh hoạt, cần nhanh chóng cách ly để theo dõi và kiểm tra nguyên nhân.
Để phòng ngừa các bệnh phổ biến, có thể sử dụng thuốc nhỏ mũi, bổ sung men tiêu hóa hoặc tiêm vaccine tùy theo điều kiện thời tiết và khu vực chăn nuôi.
Lưu ý khi ghép đàn chim bồ câu lại sau khi chăm sóc riêng
Sau 2–3 tuần chăm sóc chim bồ câu non riêng, chim bồ câu non đã khỏe mạnh, ăn uống tốt và có thể bắt đầu ghép lại đàn.
Để đảm bảo an toàn, chỉ nên ghép những cá thể có cùng độ tuổi và kích thước. Trong vài giờ đầu, người nuôi cần quan sát phản ứng của chim để kịp thời xử lý nếu xảy ra hiện tượng mổ nhau hay tranh chấp.
Bổ sung vitamin B1 và điện giải vào nước uống sẽ giúp chim giảm stress khi thay đổi môi trường.
Không nên ghép chim non với chim già hoặc đang sinh sản vì dễ xảy ra xung đột hoặc lây bệnh.
Tránh một số sai lầm phổ biến khi tách và chăm sóc chim bồ câu non như:
- Tách quá sớm khi chim chưa thể tự ăn dễ khiến chúng chết đói hoặc bị nhiễm lạnh.
- Cho ăn sai loại thức ăn sẽ làm chim chậm lớn, tiêu hóa kém.
- Nuôi với mật độ quá đông, môi trường thiếu ánh sáng, không vệ sinh thường xuyên là những nguyên nhân gây bệnh.
Nếu chăm sóc không đồng đều, chim sẽ phát triển không đồng nhất, dẫn đến khó khăn khi ghép đàn về sau.
Kết luận
Cách tách đàn và chăm sóc chim bồ câu non phát triển tốt không khó, nhưng đòi hỏi người nuôi phải kiên nhẫn, tỉ mỉ và đúng kỹ thuật.
Khi chim non phát triển tốt, sẽ tạo tiền đề vững chắc cho một đàn chim khỏe mạnh, năng suất cao, đem lại lợi nhuận ổn định cho người chăn nuôi.
